Baarsjesweg

De Baarsjesweg (vroeger ook wel 'Costverlorenkadijk' of 'Maljapenkade' genoemd) is genoemd naar de voormalige herberg 'De Drie Baarsjes'. Deze was gelegen vlakbij de huidige Wiegbrug (destijds Tolbrug) aan de Kostverlorenvaart. De vaart, gegraven in 1413, vormde tot 1897 de westelijke grens tussen de gemeente Amsterdam en het poldergebied van de gemeente Sloten. Deze waterweg werd ook wel Watering-Kostverloren of TijdverlorenWetering genoemd. Er is geen eenduidige verklaring voor de naam Kostverloren. In de zeventiende eeuw vinden we hier de buurtschap Baarsdorp of De Baarsjes. Herberg 'De Drie Baarsjes' wordt in 1941 nog als timmerhuis gebruikt en gesloopt in 1956.



Baarsjesweg ter hoogte van nr. 133 met de Kostverlorenvaart bij de Tolbrug, omstreeks 1890 *.



Baarsjesweg ter hoogte van nr. 133 met de Kostverlorenvaart bij de Tolbrug, omstreeks 1890 *.



Zicht op de houten Tolbrug (nu Wiegbrug) gezien vanaf De Baarsjes richting Lange Bleekerspad, 1900.



Zicht op de houten Tolbrug (nu Wiegbrug) gezien vanaf De Baarsjes richting Lange Bleekerspad, 1900.
Gipsfabriek van Disselkoen & de Kok, links op de foto, is in 1929 afgebroken.

(Foto: Dienst Openbare Werken)

Onderzoek van Robert Proost (zie ook:
Een naam voor een stadsdeel) heeft aangetoond dat deze Tolbrug in 1786/1787 gebouwd moet zijn.
Tot 1885, toen de gemeente Amsterdam een dubbele basculebrug bouwde voor de Tweede Hugo de Grootstraat, was de Tolbrug bij de Baarsjes de enige vaste oeververbinding tussen de Haarlemmerweg en de Dubbele Buurt (de Overtoomse Sluis).
De Tolbrug vormde een verbinding tussen het Lange Bleekerspad (nu de De Clerqstraat) van de gemeente Amsterdam en het buurtschap de Baarsjes van de gemeente Sloten.

In 1900 dienden de heren Anderheggen en Neumeyer bij de gemeente Amsterdam een plan in voor 'Den aanleg en de exploitatie eener elektrische tramlijn, deel uitmakende van eene verbinding van het centrum van Amsterdam met Haarlem en het Noordzeebad Zandvoort'.

De gemeente Amsterdam verleende beide heren op 22 maart 1900 de concessie voor dit plan, waarbij de voorwaarde onder mer werd gesteld dat de houten Tolbrug moest worden afgebroken en dat de gemeente op hun kosten een nieuwe brug over de Kostverloren Vaart zou bouwen.



Opening van de Wiegbrug, 1904.

(Foto: Dhr. Peter Versteeg)



Dezelfde situatie na de bouw van de Wiegbrug, 1917 *.
Het Lange Bleekerspad heet nu de De Clerqstraat.



Baarsjesweg ter hoogte van no. 134, met rechtsachter de Wiegbrug, jaartal onbekend.
Gezien de bestrating langs de kade moet dit nog voor 1917 zijn geweest.



Baarsjesweg ter hoogte van no. 134, 135 met rechtsachter de Wiegbrug, 1922.



Baarsjesweg, gezien vanaf de Wiegbrug in zuidelijke richting, 1903.

(Foto: Dhr. Peter Versteeg)



Baarsjesweg, gezien vanaf de Wiegbrug in zuidelijke richting, 1915 *.
Rechts wachten scheepjes bij de overhaal naar de Slatuinen, links de gieterij van Zimmer.



Baarsjesweg, hetzelfde stuk vanaf De Wiegbrug gezien, weer zo'n tien jaar later*.



Baarsjesweg, nogmaals hetzelfde stuk, 1942 *.



Baarsjesweg, nogmaals hetzelfde stuk, waarschijnlijk eind jaren 70.



Baarsjesweg, nogmaals hetzelfde stuk, waarschijnlijk eind jaren 70 *.



Baarsjesweg, nogmaals hetzelfde stuk, 2005.

(Foto: Dhr. Paul Fennis, Amsterdam)



Voormalige herberg De Drie Baarsjes met rechtsachter de Wiegbrug, 1941.



Voormalige herberg De Drie Baarsjes, in gebruik als timmerhuis, 1941 *.
Let op de brandstoffenhandel in het midden .



Baarsjesweg ter hoogte van de Slatuinenweg met dezelfde brandstoffenhandel, jaren 40 *.



Zicht vanaf de Kinkerbrug in noordelijke richting, omstreeks 1920 *.
Links is Krijtmolen De Hoop zichtbaar. Rechtsachter de schoorsteen van de gipsfabriek.



Krijtmolen De Hoop (1782-1921).
Baarsjesweg ter hoogte van de Chasséstraat.



Krijtmolen De Hoop (1782-1921).
Op de achtergrond is de schoorsteen van de gipsfabriek zichtbaar.



Krijtmolen De Hoop (1782-1921).
Rechts op de achtergrond is de schoorsteen van de gipsfabriek zichtbaar.



De kop van de Chasséstraat en de Baarsjesweg, omstreeks 1900.
Krijtmolen De Hoop (1782-1921).



De kop van de Chasséstraat en de Baarsjesweg, eind jaren 20 *.
Hier stond vroeger Krijtmolen De Hoop.



De kop van de Chasséstraat en de Baarsjesweg, augustus 1983 *.



Baarsjesweg nabij Adm. de Ruijterweg ter hoogte van Keerweer *.
Te zien is het winkeltje van mevrouw Sandman. Deze alleenwonende oude vrouw (vrijgezellin) verkocht alle soorten levensbehoefte van petroleum achter de voordeur tot bonen suiker zout soda etc. in papieren puntzakken dus gebeurde het dan nog wel eens dat bij het aardappelen koken soda in plaats van zout werd gedoseerd. In dit winkeltje kwamen nog redelijk veel klanten.



Baarsjesweg *.



Baarsjesweg ongeveer ter hoogte van waar nu het stadsdeelkantoor gevestigd is, 1927 **.
Architect J. Roodenburg, foto pag. 25 uit
'Wendingen'. Achter het schip is nog de kolenoverslag en de Edelsmedenschool te zien.



Baarsjesweg. Amsterdam. K.N.A. 448
Deze foto is genomen aan het einde van de Baarsjesweg met links (niet zichtbaar) de Surinamestraat en rechts (evenmin zichtbaar) de oude Overtoomsebrug die in 1949 door de huidige brug werd vervangen. Het is onbekend door wie en wanneer de foto werd genomen, maar alles wijst er op dat het hier gaat om een foto uit de jaren dertig.



Personeel van de N.V. Brouwerij d'Oranjeboom voor het depot van de brouwerij, Baarsjesweg 283-284. April 1932.



Deze foto is genomen vanuit het raam van de Baarsjesweg 281-III, gedurende de strenge winter van 1947/1948. De Kostverlorenvaart is dichtgevroren, aan de overkant, aan de wal van de Derde Kostverlorenkade (tegenwoordig stadsdeel Oud-West) ligt een eenzame vuilnisschuit. De bebouwing daarachter (van links naar rechts) wordt gevormd door een deel van de tuchtschool aan de Vosmaerstraat, de Willem Enklaarschool, de Augustus Allebéschool en woonhuizen. Nog net te zien is de oude Overtoomse brug, in 1949 vervangen door de huidige. Er wandelen mensen op de Baarsjesweg en op het ijs. Geen spoor van auto's. Waarschijnlijk is deze foto genomen op een zondag.



Deze foto komt uit september 1958, genomen vanaf de zolderverdieping van Baarsjesweg 281. De zwarte, bijna verticale lijn rechts is een tv-kabel. Op de achtergrond de nieuwe Overtoombrug, die in 1949 de oude heeft vervangen.

(Foto's & tekst ingezonden door dhr. Jan Sanberg, Oud-Beijerland)



Foto uit 1958 van de Baarsjesweg met rechts de vuilnisoverslag en in de verte de kolenoverslag.



Kolenoverslag in 1958 met electrische monorail. Triomf der techniek uit de dertiger jaren.

(Foto's & tekst ingezonden door Dhr. Anton Ammerlaan)

Waar nu de Admiralengracht in de Kostverlorenvaart uitkomt was in de eerste helft van deze eeuw de elektrische los- en kolentransportinrichting van de Algemene Brandstoffenhandel Amsterdam (A.B.A.) gevestigd. Kolen werden hier per boot aangevoerd en met een 'happer' uit het schip gehaald, over de weg getransporteerd, en gestort op een opslagplaats die, d.m.v. vertikale betonnen platen, verdeeld was (m.a.w., de kolen werden gesorteerd). Op deze plaats bevond zich later (tot 2010) het stadsdeelkantoor van 'De Baarsjes'.

  

Om te voorkomen dat kolen, die eventueel uit de happer vielen, de mensen en het verkeer op de weg overlast aan deden, was er een houten vloer onder het traject van de happer geconstrueerd. Nadat er in Nederland grote hoeveelheden aardgas gevonden waren, verdwenen de kolenkachels en het bestaansrecht van de A.B.A.

(Foto's ingezonden door dhr. Rik Wesselius, Milwaukee, tekst: dhr. F. Woons, Williams Lake, BC in Canada)



Baarsjesweg tussen Surinamestraat en de Parimaribostraat omstreeks 1935.

(Foto ingezonden door dhr. Jan van Velzen)



Baarsjesweg hoek Slatuinenweg, 1967 *.



Kortenaerplein vanuit de achterkant van de woning aan de Baarsjesweg 134, 14 juni 1960.

(Foto beschikbaar gesteld door Dhr. en Mevr. Heus, Baarsjesweg)



Slatuinenweg hoek Baarsjesweg met voormalig brandspuithuisje en politiepost, waarschijnlijk begin jaren 70 *.



Baarsjesweg ter hoogte van no. 133, augustus 1983.
Baarsjesweg 133 is het voormalig cafeetje van Buffing. Deze was ook de eigenaar en beheerder van de overhaal achter de ambachtschool op de Postjesweg waar de groentebootjes komende uit de lagergelegen polder werden overgezet naar de hogergelegen Baarsjes via een liftsysteem (overhaal of overtoom).



Baarsjesweg no. 133, 2007.
Dit huis/café staat al op foto's uit 1890 en werd uiteindelijk gesloopt in 2008.

(zie ook: De Wiegbrug)


* Foto: Historische Topografische Atlas, Gemeentelijke Archiefdienst Amsterdam

        

� Historisch Archief De Baarsjes